Duchenne en Becker spierdystrofie worden veroorzaakt door de afwezigheid of verandering van het dystrofine-eiwit in de spieren. Naast fysieke beperkingen hebben patiënten ook vaker leer- en gedragsproblemen, doordat het dystrofine-eiwit ook in het brein voorkomt. Hoewel er al meer bekend is over de betrokkenheid van het brein, is er nog veel te leren. Het Duchenne Centrum onderzoekt deze brein-gerelateerde aspecten in verschillende projecten.
BIND-project
Het BIND-project, gefinancierd door de EU, richtte zich op de rol van dystrofine in de hersenen bij Duchenne en Becker spierdystrofie. Het project was een samenwerking tussen meerdere partners uit Europa en Japan, waaronder het Duchenne Centrump; Kempenhaeghe/MUMC en het LUMC. De doelen van BIND waren: het vergroten van de kennis over de functie van verschillende dystrofine-isoformen in de hersenen, het onderzoeken van de oorzaken van leer-, gedrags- en cognitieve problemen, het identificeren van geschikte, gevalideerde klinische screeningsinstrumenten, en het ontwikkelen van uitkomstmaten voor toekomstige behandelingen.
Na de EU-financiering -juni 2024- zijn de partners blijven samenwerken om de resultaten verder uit te werken en het onderzoek voort te zetten. Meer informatie over het volledige project en de publicaties is beschikbaar: https://bindproject.eu/ & BIND Publications • Brain Involvement in Dystrophinopathies (BIND)
Vamorolone project
Jongens met Duchenne krijgen vaak een hoge dosis corticosteroïden om spierachteruitgang te remmen. Samen met een onderzoeksgroep in Leuven hebben we aangetoond dat de twee meest voorgeschreven corticosteroïdregimes (intermitterend prednison en dagelijks deflazacort) verschillende effecten hebben op het grijze stofvolume. Chronisch gebruik van corticosteroïden kan de witte stof microstructuur in de hersenen veranderen. De veranderingen die we in de eerdere MRI studies hebben gezien zouden daarmee mogelijk niet alleen door Duchenne kunnen komen, maar (deels) ook door het chronische corticosteroïden gebruik.
Recent is vamorolone goedgekeurd door de EMA en FDA als alternatief voor prednison en deflazacort, met minder bijwerkingen zoals verminderde groei en botdichtheid. Echter, het effect van vamorolone op de hersenen is nog onbekend. In dit onderzoek willen we de hersenen van jongens in Nederland, België en het VK die deelnemen aan de klinische studies met vamorolone, onderzoeken via MRI, gecombineerd met cognitie- en gedragsonderzoek.
Dankzij onze samenwerking met het UZ Leuven en het BIND-consortium hebben we een unieke dataset van Duchenne-patiënten die dagelijks deflazacort of intermitterend prednison gebruiken, die we naast de nieuwe data kunnen gebruiken. Omdat vamorolone is goedgekeurd, maar nu nog niet wordt vergoed en voorgeschreven, is dit het moment om het effect op het ziektemechanisme in de hersenen te onderzoeken.
Deelname
Voor deze studie zijn we op zoek naar jongens met Duchenne die Vamorolone gebruiken en jongens met een intermitterend prednison regime. Voor vragen en opmerkingen mail: bindonderzoek@lumc.nl
Financiering door: EU, Duchenne UK, Muscular Dystrophy UK, DPP Nederland, DPP België en PPMD USA
Publicaties
Govaarts, R., Doorenweerd, N., Najac, C. F., Broek, E. M., Tamsma, M. E., Hollingsworth, K. G., Niks, E. H., Ronen, I., Straub, V., & Kan, H. E. (2024). Probing diffusion of water and metabolites to assess white matter microstructure in Duchenne muscular dystrophy. NMR in biomedicine, 37(11), e5212. https://doi.org/10.1002/nbm.5212
Geuens, S., Van Dessel, J., Kan, H. E., Govaarts, R., Niks, E. H., Goemans, N., Lemiere, J., Doorenweerd, N., & De Waele, L. (2024). Genotype and corticosteroid treatment are distinctively associated with gray matter characteristics in patients with Duchenne muscular dystrophy. Neuromuscular disorders : NMD, 45, 105238. https://doi.org/10.1016/j.nmd.2024.105238
Geuens, S., Van Dessel, J., Govaarts, R., Ikelaar, N. A., Meijer, O. C., Kan, H. E., Niks, E. H., Goemans, N., Lemiere, J., Doorenweerd, N., & De Waele, L. (2023). Comparison of two corticosteroid regimens on brain volumetrics in patients with Duchenne muscular dystrophy. Annals of clinical and translational neurology, 10(12), 2324–2333. https://doi.org/10.1002/acn3.51922
Doorenweerd, N., de Rover, M., Marini-Bettolo, C., Hollingsworth, K. G., Niks, E. H., Hendriksen, J. G. M., Kan, H. E., & Straub, V. (2021). Resting-state functional MRI shows altered default-mode network functional connectivity in Duchenne muscular dystrophy patients. Brain imaging and behavior, 15(5), 2297–2307. https://doi.org/10.1007/s11682-020-00422-3
Hellebrekers, D. M. J., Doorenweerd, N., Sweere, D. J. J., van Kuijk, S. M. J., Aartsma-Rus, A. M., Klinkenberg, S., Vles, J. S. H., & Hendriksen, J. G. M. (2020). Longitudinal follow-up of verbal span and processing speed in Duchenne muscular dystrophy. European journal of paediatric neurology, 25, 120–126. https://doi.org/10.1016/j.ejpn.2020.01.002
Doorenweerd, N., Mahfouz, A., van Putten, M., Kaliyaperumal, R., T’ Hoen, P. A. C., Hendriksen, J. G. M., Aartsma-Rus, A. M., Verschuuren, J. J. G. M., Niks, E. H., Reinders, M. J. T., Kan, H. E., & Lelieveldt, B. P. F. (2017). Timing and localization of human dystrophin isoform expression provide insights into the cognitive phenotype of Duchenne muscular dystrophy. Scientific reports, 7(1), 12575. https://doi.org/10.1038/s41598-017-12981-5
Doorenweerd, N., Dumas, E. M., Ghariq, E., Schmid, S., Straathof, C. S., Roest, A. A., Wokke, B. H., van Zwet, E. W., Webb, A. G., Hendriksen, J. G., van Buchem, M. A., Verschuuren, J. J., Asllani, I., Niks, E. H., van Osch, M. J., & Kan, H. E. (2017). Decreased cerebral perfusion in Duchenne muscular dystrophy patients. Neuromuscular disorders : NMD, 27(1), 29–37. https://doi.org/10.1016/j.nmd.2016.10.005
Doorenweerd, N., Hooijmans, M., Schubert, S. A., Webb, A. G., Straathof, C. S., van Zwet, E. W., van Buchem, M. A., Verschuuren, J. J., Hendriksen, J. G., Niks, E. H., & Kan, H. E. (2017). Proton Magnetic Resonance Spectroscopy Indicates Preserved Cerebral Biochemical Composition in Duchenne Muscular Dystrophy Patients. Journal of neuromuscular diseases, 4(1), 53–58. https://doi.org/10.3233/JND-160201
Doorenweerd, N., Straathof, C. S., Dumas, E. M., Spitali, P., Ginjaar, I. B., Wokke, B. H., Schrans, D. G., van den Bergen, J. C., van Zwet, E. W., Webb, A., van Buchem, M. A., Verschuuren, J. J., Hendriksen, J. G., Niks, E. H., & Kan, H. E. (2014). Reduced cerebral gray matter and altered white matter in boys with Duchenne muscular dystrophy. Annals of neurology, 76(3), 403–411. https://doi.org/10.1002/ana.24222
Straathof, C. S., Doorenweerd, N., Wokke, B. H., Dumas, E. M., van den Bergen, J. C., van Buchem, M. A., Hendriksen, J. G., Verschuuren, J. J., & Kan, H. E. (2014). Temporalis muscle hypertrophy and reduced skull eccentricity in Duchenne muscular dystrophy. Journal of child neurology, 29(10), 1344–1348. https://doi.org/10.1177/0883073813518106